خیلی از افراد وقتی اسم روکش دندان میاد، یه تصویر مبهم و شاید ترسناک تو ذهنشون شکل می‌گیره چون چیز زیادی راجع به روکش ها و مراحل روکش دندان نمیدونن و با خودشون می‌گن روکش دندان چطوریه؟ اصلاً نگران نباشید! روکش دندان چطوریه سوالیه که جوابش خیلی ساده‌تر از چیزیه که فکر می‌کنید. در واقع، روکش مثل یه کلاهک محافظ و زیباست که روی دندون آسیب‌دیده شما قرار می‌گیره تا هم ظاهرش رو درست کنه و هم ازش محافظت کنه.
اگر دندانپزشک به شما توصیه کرده که از روکش دندان برای ترمیم یا زیبایی دندان‌هایتان استفاده کنید، احتمالاً سوالات زیادی در ذهن شما وجود دارد. روکش دندان چگونه انجام میشود؟ مراحل روکش دندان چگونه است؟ آیا درد دارد؟ چقدر طول می‌کشد؟ هزینه آن چقدر است؟ و …
نگران نباشید! در این مقاله، قصد داریم به تمام سوالات شما درباره مراحل روکش دندان پاسخ دهیم. ما شما را با یک راهنمای گام به گام، از اولین مرحله یعنی معاینه و مشاوره اولیه در کلینیک دندانپزشکی تا آخرین مرحله یعنی نصب نهایی روکش دائمی، همراهی می‌کنیم. با مطالعه این مقاله، پاسخ کاملی برای روکش دندان چگونه انجام میشود؟ خواهید گرفت و با آمادگی و اطمینان خاطر بیشتری میتوانید این درمان را انجام دهید.
مراحل روکش دندان: قدم اول معاینه و مشاوره
اولین قدم در مراحل روکش دندان، مراجعه به کلینیک دندانپزشکی و انجام معاینه و مشاوره اولیه با دندانپزشک است. در این جلسه، دندانپزشک اقدامات زیر را انجام می‌دهد:
بررسی وضعیت دهان و دندان
دندانپزشک به طور کامل دهان و دندان‌های شما را معاینه می‌کند تا وضعیت سلامت لثه‌ها، دندان‌های آسیب‌دیده، دندان‌های از دست رفته (در صورت وجود) و سایر مشکلات احتمالی دهان و دندان را بررسی کند.
عکسبرداری رادیوگرافی (X-ray)
در بیشتر موارد، برای بررسی دقیق‌تر وضعیت ریشه دندان، استخوان فک و بافت‌های اطراف دندان، نیاز به تهیه عکس رادیوگرافی (X-ray) است. عکس رادیوگرافی به دندانپزشک کمک می‌کند تا پوسیدگی‌های پنهان، عفونت ریشه، تحلیل استخوان و سایر مشکلاتی که با معاینه چشمی قابل تشخیص نیستند را شناسایی کند.
پرسش و پاسخ
دندانپزشک از شما درباره سابقه پزشکی و دندانپزشکی‌تان سوالاتی می‌پرسد. همچنین، درباره انتظارات و نگرانی های شما از درمان روکش دندان سوال می‌کند و به تمام سوالات شما پاسخ می‌دهد.
خیلی از مراجعین می‌پرسند که آیا امکان روکش چند دندان باهم وجود داره یا نه؟ پاسخ اینه که بله، میشه روکش چند دندان باهم رو انجام داد. در واقع، اگه چند تا دندون کنار هم نیاز به روکش داشته باشند، دندانپزشک می‌تونه به جای اینکه برای هر کدوم جداگانه قالب‌گیری و روکش درست کنه، از یک قالب کلی استفاده کنه و چند روکش متصل به هم بسازه. البته، اینکه روکش چند دندان باهم انجام بشه یا نه، به تشخیص دندانپزشک و شرایط دندان‌های شما بستگی داره.
بحث درباره گزینه‌های درمانی
پس از بررسی کامل وضعیت دهان و دندان شما و شنیدن انتظاراتتان، دندانپزشک درباره گزینه‌های درمانی مختلف (از جمله روکش دندان) با شما صحبت می‌کند و مزایا و معایب هر روش را توضیح می‌دهد. در نهایت، با توجه به شرایط شما، بهترین گزینه درمانی پیشنهاد میشود.
تعیین نوع روکش
اگر روکش دندان به عنوان روش درمانی مناسب برای شما انتخاب شود، دندانپزشک با توجه به عواملی مانند وضعیت دندان آسیب‌دیده، موقعیت دندان در دهان، میزان بودجه شما و انتظارات زیبایی‌تان، نوع روکش مناسب (PFM، زیرکونیا، تمام سرامیک و …) را به شما پیشنهاد می‌دهد.
توضیح مراحل روکش دندان و هزینه‌ها
یکی از سوالات پرتکرار اینه که اصلاً روکش دندان چند مرحله دارد؟ به طور خلاصه، روکش دندان چند مرحله دارد که شامل معاینه اولیه، آماده‌سازی دندان، قالب‌گیری، ساخت روکش در لابراتوار (که خودش می‌تونه شامل چند مرحله باشه) و در نهایت، نصب روکش دائمی هست. البته ممکنه در بعضی موارد، نیاز به نصب روکش موقت هم باشه که این خودش یک مرحله جداگانه محسوب میشه. پس به طور کلی نمیشه گفت دقیقا روکش دندان چند مرحله دارد چون ممکنه یه مرحله به این مراحل اصلی با تشخیص پزشک اضافه بشه .
دندانپزشک به طور کامل به شما توضیح می‌دهد که روکش دندان چگونه انجام میشود و به سوالات شما درباره مراحل روکش دندان، مدت زمان درمان، تعداد جلسات مورد نیاز، مراقبت‌های بعد از درمان و … پاسخ می‌دهد. همچنین، درباره هزینه روکش دندان و نحوه پرداخت آن با شما صحبت می‌کند.
برای کسب اطلاعات جامع تر در مورد روکش دندان میتوانید به مقاله روکش دندان مراجعه کنید .
آماده‌سازی دندان
پس از معاینه و مشاوره اولیه و انتخاب نوع روکش، نوبت به آماده‌سازی دندان برای روکش دندان می‌رسد. این مرحله شامل تراشیدن دندان و در صورت نیاز، درمان ریشه (عصب‌کشی) است.
تراشیدن دندان
برای اینکه روکش به خوبی روی دندان قرار بگیرد و با دندان‌های مجاور هم‌سطح شود، لازم است که مقدار کمی از مینای دندان تراشیده شود. میزان تراش دندان به نوع روکش و وضعیت دندان بستگی دارد. معمولاً دندانپزشک با استفاده از بی‌حسی موضعی، این کار را انجام می‌دهد تا شما هیچ‌گونه دردی احساس نکنید.
دندانپزشک با استفاده از توربین‌های دندانپزشکی (مته‌های مخصوص) و با دقت بسیار بالا، مینای دندان را به مقدار لازم تراش می‌دهد. هدف از تراش دندان، ایجاد یک شکل مخروطی ملایم است تا روکش به راحتی روی دندان قرار بگیرد و گیر کافی داشته باشد.
درمان ریشه (عصب‌کشی)
در برخی موارد، ممکن است قبل از روکش دندان، نیاز به درمان ریشه (عصب‌کشی) باشد. این درمان زمانی انجام میشود که پالپ دندان (بافت نرم داخل دندان که شامل عروق و اعصاب است) به دلیل پوسیدگی شدید، شکستگی عمیق دندان یا ضربه، دچار التهاب یا عفونت شده باشد.
درمان ریشه شامل برداشتن پالپ عفونی یا ملتهب، تمیز کردن و ضدعفونی کردن کانال‌های ریشه دندان و پر کردن آن‌ها با مواد مخصوص است. پس از درمان ریشه، دندان ضعیف‌تر میشود و برای محافظت از آن و جلوگیری از شکستگی، نیاز به روکش دندان دارد.
گاهی ممکن است بعد از درمان ریشه نیاز به بازسازی تاج داشته باشیم .
قالب‌گیری
پس از آماده‌سازی دندان، نوبت به قالب‌گیری می‌رسد. قالب‌گیری، فرآیندی است که در آن یک کپی دقیق از دندان تراشیده شده و دندان‌های مجاور تهیه میشود. این قالب به لابراتوار دندانپزشکی ارسال میشود تا روکش دندان بر اساس آن ساخته شود. دو روش اصلی برای قالب‌گیری وجود دارد:
قالب‌گیری سنتی
در روش سنتی، دندانپزشک از مواد قالب‌گیری خمیری شکل (مانند آلژینات یا سیلیکون) استفاده می‌کند. این مواد در داخل یک تری (قاشقک) مخصوص قرار داده می‌شوند و سپس تری در داخل دهان بیمار قرار می‌گیرد تا مواد قالب‌گیری دور دندان‌ها را بگیرند. پس از چند دقیقه، مواد قالب‌گیری سفت می‌شوند و تری از دهان خارج میشود. قالب به دست آمده، یک کپی منفی از دندان‌ها است که به لابراتوار ارسال میشود.
قالب‌گیری دیجیتال (اسکن داخل دهانی)
در روش دیجیتال، دندانپزشک از یک اسکنر داخل دهانی (Intraoral Scanner) استفاده می‌کند. این اسکنر، یک دوربین کوچک است که تصاویر سه‌بعدی دقیقی از دندان‌ها و لثه‌ها تهیه می‌کند. این تصاویر به صورت زنده بر روی صفحه نمایش کامپیوتر نمایش داده می‌شوند و دندانپزشک می‌تواند از صحت و دقت آن‌ها اطمینان حاصل کند. فایل اسکن دیجیتال به صورت مستقیم و آنلاین برای لابراتوار دندانپزشکی ارسال میشود.
مزایای قالب‌گیری دیجیتال:
- دقت بالاتر نسبت به روش سنتی
- راحتی بیشتر برای بیمار (عدم نیاز به استفاده از مواد خمیری و تری)
- سرعت بیشتر (عدم نیاز به صرف زمان برای سفت شدن مواد قالب‌گیری)
- کاهش احتمال خطا
- امکان مشاهده فوری نتیجه قالب‌گیری و اصلاح آن در صورت نیاز
- ارسال سریع و آسان فایل اسکن به لابراتوار
در کلینیک دندانپزشکی دکتر اقبال از اسکنر های دیجیتال برای قالب گیری استفاده میشود.
ساخت روکش در لابراتوار
پس از تهیه قالب از دندان‌های شما (چه به روش سنتی و چه به روش دیجیتال)، نوبت به ساخت روکش دندان در لابراتوار دندانپزشکی می‌رسد. این فرآیند، بسته به نوع روکش و تکنولوژی مورد استفاده، می‌تواند متفاوت باشد. اما به طور کلی، مراحل زیر را شامل میشود:
بررسی قالب و آماده‌سازی مدل
در لابراتوار، ابتدا قالب دریافتی از دندانپزشک به دقت بررسی میشود تا از صحت و کامل بودن آن اطمینان حاصل شود. سپس، با استفاده از مواد مخصوص (مانند گچ دندانپزشکی)، یک مدل (کست) از دندان‌های شما ساخته میشود. این مدل، یک کپی مثبت و دقیق از دندان‌های شما است که به عنوان پایه و اساس ساخت روکش مورد استفاده قرار می‌گیرد.
طراحی روکش (در روش‌های دیجیتال)
اگر از اسکنر دیجیتال برای قالب‌گیری استفاده شده باشد، فایل اسکن سه‌بعدی دندان‌ها به طور مستقیم وارد کامپیوتر میشود و تکنسین لابراتوار با استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی CAD (Computer-Aided Design)، روکش دندان را به صورت مجازی طراحی می‌کند. این طراحی شامل شکل، فرم، اندازه، رنگ و سایر جزئیات روکش است و باید کاملاً با دندان‌های طبیعی شما هماهنگ باشد.
ساخت روکش
پس از طراحی روکش (در روش‌های دیجیتال) یا آماده‌سازی مدل (در روش‌های سنتی)، نوبت به ساخت روکش دندان می‌رسد. روش ساخت روکش، بسته به نوع روکش متفاوت است:
- روکش‌های PFM: در این روش، ابتدا یک فریم فلزی با استفاده از آلیاژهای مختلف (مانند طلا، پالادیوم، نیکل-کروم) ساخته میشود. سپس، لایه‌هایی از پرسلن (چینی دندانپزشکی) بر روی این فریم فلزی قرار داده میشود و در کوره پخته میشود تا به شکل و رنگ دندان طبیعی درآید.
- روکش‌های زیرکونیا: همانطور که قبلاً گفته شد، این روکش‌ها معمولاً با استفاده از تکنولوژی CAD/CAM ساخته می‌شوند. در این روش، بلوک‌های زیرکونیایی با استفاده از دستگاه‌های تراش مخصوص (CAM) و بر اساس طرح سه‌بعدی کامپیوتری، تراشیده می‌شوند تا به شکل روکش دندان درآیند.
- روکش‌های تمام سرامیک: این روکش‌ها نیز می‌توانند به روش‌های مختلفی (مانند پرس گرم، ریخته‌گری، CAD/CAM) ساخته شوند. در هر صورت، ماده اصلی سازنده آن‌ها، انواع مختلفی از سرامیک‌های دندانپزشکی است.
پرداخت و پالیش نهایی : پایان مراحل روکش دندان
پس از ساخت روکش دندان، تکنسین لابراتوار آن را به دقت بررسی می‌کند و در صورت نیاز، اصلاحات نهایی را انجام می‌دهد. سپس، سطح روکش پولیش داده میشود تا صاف و براق شود و ظاهری طبیعی پیدا کند.
نصب روکش موقت (در صورت نیاز)
پس از قالب‌گیری از دندان و ارسال آن به لابراتوار، معمولاً چند روز تا چند هفته طول می‌کشد تا روکش دندان دائمی شما ساخته شود. در این فاصله، دندانپزشک ممکن است برای محافظت از دندان تراشیده شده و حفظ زیبایی ظاهری، از یک روکش موقت استفاده کند.
روکش موقت چیست؟
روکش موقت، یک روکش موقتی است که از جنس پلاستیک (آکریل) یا کامپوزیت ساخته میشود و به طور موقت بر روی دندان تراشیده شده قرار می‌گیرد. این روکش، به عنوان یک محافظ عمل می‌کند و از دندان در برابر حساسیت، تحریک، آسیب و جابجایی محافظت می‌کند.
مزایای استفاده از روکش موقت:
- محافظت از دندان تراشیده شده
- حفظ زیبایی ظاهری
- جلوگیری از حساسیت دندان به سرما و گرما
- جلوگیری از جابجایی دندان‌های مجاور
- کمک به حفظ فرم لثه
مراقبت از روکش موقت:
روکش موقت، استحکام و دوام روکش دائمی را ندارد و به مراقبت بیشتری نیاز دارد. برای مراقبت از روکش موقت، نکات زیر را رعایت کنید:
- از جویدن غذاهای سفت، چسبنده و داغ خودداری کنید.
- با احتیاط مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
- از مصرف زیاد مواد غذایی و نوشیدنی‌های رنگی خودداری کنید.
- در صورت لق شدن یا افتادن روکش موقت، سریعاً با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
به یاد داشته باشید که روکش موقت، یک راه‌حل موقتی است و نباید به عنوان روکش دائمی در نظر گرفته شود.
نصب روکش دائمی
پس از آماده شدن روکش دندان دائمی در لابراتوار، در جلسه‌ای دیگر به کلینیک دندانپزشکی مراجعه می‌کنید تا دندانپزشک روکش را روی دندان شما نصب کند. این مرحله، معمولاً تحت بی‌حسی موضعی انجام میشود تا شما هیچ‌گونه دردی احساس نکنید.
برداشتن روکش موقت (در صورت وجود)
اگر از روکش موقت استفاده کرده باشید، دندانپزشک ابتدا آن را به آرامی از روی دندان برمی‌دارد.
تمیز کردن و آماده‌سازی دندان
سطح دندان تراشیده شده به طور کامل تمیز و ضدعفونی میشود تا هرگونه آلودگی یا باکتری از روی آن پاک شود. سپس، دندان با استفاده از مواد مخصوصی خشک میشود تا برای چسباندن روکش آماده شود.
بررسی تناسب، رنگ و فرم روکش
دندانپزشک روکش دندان دائمی را به طور آزمایشی روی دندان شما قرار می‌دهد تا از تناسب، رنگ، فرم و بایت آن اطمینان حاصل کند. در این مرحله، شما هم میتوانید روکش را در آینه ببینید و نظر خود را درباره آن بیان کنید. اگر هرگونه مشکلی وجود داشته باشد (مانند بلندی، کوتاهی، نامناسب بودن رنگ یا فرم)، دندانپزشک اصلاحات لازم را انجام می‌دهد یا در صورت نیاز، روکش را برای اصلاح به لابراتوار برمی‌گرداند.
چسباندن روکش
پس از تایید نهایی تناسب، رنگ و فرم روکش، دندانپزشک با استفاده از سمان دندانپزشکی (چسب مخصوص)، روکش دندان را به طور دائم بر روی دندان می‌چسباند. سمان دندانپزشکی، ماده‌ای است که به مرور زمان سفت میشود و روکش را به طور محکم به دندان متصل می‌کند.
بررسی نهایی و تنظیم بایت
پس از چسباندن روکش، دندانپزشک هرگونه اضافات سمان را از اطراف روکش برمی‌دارد و بایت شما را به دقت بررسی می‌کند. اگر هنگام بستن دهان یا جویدن، احساس بلندی یا نامناسب بودن روکش داشتید، حتماً به دندانپزشک اطلاع دهید تا تنظیمات لازم را انجام دهد.
با اتمام این مراحل، فرآیند روکش دندان به پایان می‌رسد و شما صاحب دندانی زیبا، مستحکم و با عملکرد طبیعی خواهید شد.
جهت مشاوره میتوانید با کلینیک دندانپزشکی دکتر شیما اقبال در ارتباط باشید .
نتیجه‌گیری
آشنایی با مراحل روکش دندان، به شما کمک می‌کند تا با آمادگی و آگاهی بیشتری این درمان را انجام دهید و از نتیجه آن رضایت کامل داشته باشید. همانطور که দেখলেন، روکش دندان یک فرآیند چند مرحله‌ای است که از معاینه و مشاوره اولیه شروع میشود و با نصب روکش دائمی به پایان می‌رسد.
هر یک از این مراحل، اهمیت خاص خود را دارند و باید با دقت و مهارت کافی توسط دندانپزشک انجام شوند. انتخاب یک دندانپزشک متخصص و باتجربه، استفاده از مواد و تجهیزات باکیفیت، رعایت نکات مراقبتی بعد از نصب روکش و مراجعه منظم به کلینیک دندانپزشکی برای چکاپ، از جمله عواملی هستند که می‌توانند در موفقیت درمان روکش دندان و افزایش طول عمر آن نقش بسزایی داشته باشند.
اگر سوال دیگری درباره مراحل روکش دندان دارید یا می‌خواهید برای انجام این درمان در کلینیک دندانپزشکی دکتر شیما اقبال وقت مشاوره رزرو کنید، میتوانید با شماره‌های کلینیک تماس بگیرید.
